Tegenlicht: anti-Israel is al snel anti-semiet

IMO Blog, 2011

Ik was al een hele tijd van plan te bloggen over die walgelijke Tegenlicht uitzending half oktober, maar het kwam er niet van. Misschien had het ook wel te maken met het feit dat er zoveel onzin in werd verkondigd, zoveel suggestieve opmerkingen gemaakt en een algehele sfeer gecreëerd waarin steun voor of sympathie met Israël per definitie verdacht is en niet deugt, dat ik al geen zin had eraan te beginnen. Mensen klagen weleens over de lengte van mijn blogs, maar een artikel waarin je de leugens en insinuaties die daar te berde werden gebracht systematisch wilt weerleggen, zou vele pagina's beslaan. Het is een cliché, maar het is makkelijker om tien leugens de wereld in te helpen dan om er een te ontzenuwen. Maar dan erger ik me weer, want antizionisten voelen zich door zo'n uitzending enorm gesterkt en halen hem gretig aan. Kritieken zag ik alleen op de Dagelijkse Standaard, maar die vond ikzelf wat ongenuanceerd, waardoor ik bang ben dat de goeie punten erin niet echt overkomen.


Maar vandaag kwam ik de uitzending weer tegen, eerst doordat iemand ons zijn eigen artikel erover toestuurde en onze mening vroeg, en daarna omdat ik op een link stuitte naar het forum van Stormfront, waar de uitzending uitbundig werd geprezen. Opvallend. Een uitzending van de linkse antiracistische VPRO wordt door mensen als 'sociaal nationalist' (avatar een mannetje dat een davidster weggooit) aangeprezen en vooral Henk en Ingrid moeten er volgens hem ook kennis van nemen. De 'NVU voorzitter' schrijft:

"Deze documentaire moet verplicht scholingsmateriaal worden voor alle rechts-radicale, nationalisten, volks-nationalisten en nationaal-socialisten.
Zodat men weet hoe en wat over de staat Israël en het Jodendom.
Zeer leerzaam en interessant."

Door zo iemand wil je natuurlijk niet aangeprezen worden, en het zou de VPRO te denken moeten geven. Israël sympathisanten worden constant in verband gebracht met Wilders en extreem rechts (ook in deze Tegenlicht 'documentaire' gebeurde dat uiteraard) maar Stormfront is nog wel een graadje erger dan Wilders lijkt me zo.

De uitzending werd aangekondigd met de tekst:

Anti-Israël is al snel anti-semiet, ook in Nederland. Tegenlicht onderzoekt met Thomas von der Dunk hoe in Nederland het denken over Israël wordt gemanipuleerd door een machtig samenspel van politiek, geloof en propaganda.
Nederland is een trouwe bondgenoot van Israël en die sentimenten zitten diep. Israël blijft dat zorgvuldig koesteren en regisseren zodat op elk gewenst moment de steun van Nederland kan worden ingezet. Al sinds de jaren ’70 bestaan er verschillende lobbygroepen en politieke partijen die zich inzetten voor Israël. Hun motieven zijn divers maar het doel is eensgezind, men kiest altijd de kant van Israël in het Israëlisch-Palestijns conflict.

Juist ja. Je kunt niet voor Israël zijn vanuit zuivere motieven, omdat je vindt dat Israël het gelijk (merendeels) aan haar kant heeft of omdat je een tegenwicht wilt bieden aan de doorgeschoten kritiek op het land, of omdat je denkt dat het in Nederlands belang is dat Israëls veiligheid niet in gevaar komt of omdat je - stel je voor - vindt dat we dit ook historisch gezien de Joden verplicht zijn. Bij dat laatste wordt direct geroepen dat die arme Palestijnen de dupe zijn van onze schuldgevoelens, en dat Israël die gevoelens in stand houdt en bespeelt, maar dat is allebei onzin. Ten eerste steunden de Palestijnen massaal de nazi's, en verschillende Palestijnse leiders sympathiseerden en/of collaboreerden met ze, en ten tweede is het gewoon waar dat de Holocaust heeft aangetoond dat de Joden niet veilig zijn zonder eigen staat. Dit was daarvoor eigenlijk ook al duidelijk, vandaar dat het zionistische project eind 19e eeuw concreet vorm kreeg, maar de Holocaust bewees het nog maar eens op zeer dramatische wijze. En dat betekent inderdaad dat we de Joden wel wat verschuldigd zijn (ook gezien het feit dat ze in Europa altijd een grote rol hebben gespeeld en veel voor de Europese cultuur en wetenschap hebben betekend), en dat het continue getrap tegen Israël weleens een onfris smaakje heeft.

Overigens vind ik, zoals ik hier vaker heb betoogd, dat Israël ook bestaansrecht heeft los van de Holocaust en pogroms, simpelweg omdat de Joden een volk zijn dat zonder eigen staat op zijn minst als tweederangsburgers moest leven, en omdat nationale zelfbeschikking de enige manier is voor volken om op den duur stand te houden en hun cultuur en taal te behouden. De Joden hebben het lang volgehouden zonder, maar dat had wel een prijs, en is in een wereld van natiestaten (nog) moeilijker vol te houden.

Tot slot leefden er in het Midden-Oosten verspreid over diverse landen zo'n miljoen joden, dus is het ook van daaruit bezien niet vreemd dat toen in het Midden-Oosten de ene na de andere Arabische staat zelfstandig werd, er ook een staat zou komen waar Joden zelfbeschikking hebben. Niet alleen in Europa, maar ook in de Arabische wereld werden Joden gediscrimineerd en soms erger.

Tegenlicht had nauwelijks een ongenuanceerder iemand dan Thomas von der Dunk uit kunnen kiezen voor hun zoektocht naar de ware aard van de vermeende Israëllobby. Von der Dunk gebruikt geregeld nazivergelijkingen om Israël, Israëli's en het leger te beschrijven. Hij provoceert en overdrijft en onderbouwt zelden wat hij zegt. In Tegenlicht kon hij bijna een uur zijn gang gaan, onderbroken door filmpjes waarop hij mocht reageren en andere commentatoren die al even Israël-kritisch waren. Hij hoefde niet bang te zijn voor een enkele kritische vraag of om te worden tegengesproken. Een thuiswedstrijd, of eigenlijk meer dan dat, een wedstrijd met maar één elftal dat continu in het doel aan de andere kant mag schieten, van zo veraf of dichtbij als men wil.

De idee dat de steun voor Israël strak geregisseerd wordt is ook kolder. Er is oprechte en welgemeende betrokkenheid bij Israël vanuit diverse motieven of achtergronden, en mensen besluiten vaak op eigen houtje om iets te doen. Zoals de dames van de Gilad Shalit Brigade, die geregeld op het Binnenhof te zien waren met hun kaartenacties voor de vrijlating van Shalit, of de mensen wie de eenzijdige invulling van de Kristallnachtherdenking door een antizionistische organisatie in het verkeerde keelgat schoot, en die daarom de herdenking met Israëlvlaggen gingen opsieren. Zo zijn er vele grote en kleine acties, helaas nog te weinig, waarin mensen stelling nemen tegen het doorgeschoten antizionisme en Israël haat. Het zijn acties van onderop, spontaan, vaak door een klein groepje ad hoc georganiseerd. Geen CIDI, geen ambassade, geen Christenen voor Israël.

Maar terug naar de uitzending. Naast Von der Dunk ('Israëlis gedragen zich als een Herrenvolk') kwamen Ilan Pappe ('feiten doen er niet toe'), Petra Stienen en oud diplomaat Willem Beelaerts van Blokland aan het woord. Ze waren het met elkaar eens, da's wel zo makkelijk.

Meer over hen in deel 2.

Ratna Pelle

IMO Blog Hoofdpagina

IMO Blog Archief